اسکلت بدن از استخوان، غضروف، مفاصل و رباط تشکیل شده است. استخوانها توسط رباط ها به هم متصل شده و چارچوبی برای بافت
های بدن ایجاد می کنند. اسکلت یک فرد بالغ ۶۰۲ استخوان دارد. اسکلت کودکان در واقع حاوی استخوان های بیشتری است. زیرا برخی
از آنها، از جمله استخوان جمجمه، با بزرگ شدن به هم می پیوندند. صرف نظر از سن و جنسیت، اسکلت بدن را می توان به دو قسمت
تقسیم کرد که به اسکلت محوری و اسکلت آپاندیکولار یا زائده معروف است. همچنین در اسکلت بدن مردان و زنان تفاوت هایی وجود
دارد. اسکلت مردان معمولا بلندتر است و توده استخوانی بالایی دارد. از طرف دیگر، اسکلت زنان دارای لگن وسیع تری است. برای بارداری
و زایمان مناسب است .
اسکلت بدن دو قسمت اصلی دارد : .
1 اسکلت محوری
استخوان هایی در امتداد محور بدن، از جمله جمجمه، ستون مهره ها و قفسه سینه . .
2 اسکلت آپاندیکولار یا زائده
زائده هایی مانند اندام فوقانی و تحتانی، کمربند لگن و کمربند شانه .
)1 ساختار اسکلت محوری بدن انسان
اسکلت محوری بدن بزرگسالان از ۰۰ استخوان تشکیل شده است. این استخوان از محورهای عمودی بدن مانند استخوان های سر، گردن،
قفسه سینه و ستون فقرات تشکیل شده است .
استخوان محوری
استخوانهای محوری اسکلت بدن شامل انواع زیر است :
§ استخوان جمجمه
جمجمه بالغ شامل ۶۶ استخوان است. این استخوان ها را می توان بر اساس مکان طبقه بندی کرد : استخوان های جمجمه شامل هشت
استخوان است. قسمت اعظم جمجمه را تشکیل می دهد. به محافظت از مغز شما کمک می کنند .
استخوان صورت
در صورت ۴۱ استخوان وجود دارد. در جلوی جمجمه یافت می شوند و صورت را تشکیل می دهند .استخوان شنوایی
استخوان شنوایی شش استخوان کوچک هستند. در مجرای گوش داخلی جمجمه یافت می شوند. سه استخوان شنوایی در هر طرف سروجود دارد که به آنها معروف است :
· چکش
· داخل (سندان)
· استاپ (رکاب)
با هم کار می کنند تا امواج صوتی را از محیط اطراف به ساختار گوش داخلی منتقل کنند .
استخوان هیوئید
3هیوئید یک استخوان U شکل است که در قاعده فک یافت می شود. به عنوان یک نقطه اتصال برای عضلات و رباط های گردن عمل می
کند .
ستون فقرات
ستون مهره ها از ۶۲ استخوان تشکیل شده است. ۶۱ مورد اول همه مهره ها هستند و بعد از آن استخوان خاجی و استخوان دنبالچه قرار
دارند . ۶۱ مهره اسکلت بدن را می توان به موارد زیر تقسیم کرد :
· مهره گردنی : این هفت استخوان در سر و گردن یافت می شود .
· مهره قفسه سینه :این ۴۶ استخوان در قسمت فوقانی کمر یافت می شود .
· مهره کمری : این پنج استخوان در قسمت پایینی کمر یافت می شود .
· استخوان خاجی و دنبالچه :هر دو از چندین مهره جوش خورده تشکیل شده اند. آنها به تحمل وزن بدن در حالت نشسته
کمک می کنند. همچنین به عنوان نقاط اتصال رباط های مختلف عمل می کنند .
قفسه سینه: از جناغ و ۴۶ جفت دنده تشکیل شده است. این استخوان ها یک قفس محافظ در اطراف اندام های بالای تنه از
جمله قلب و ریه ها تشکیل می دهند . برخی از دنده ها مستقیما به جناغ متصل می شوند. در حالی که برخی دیگر از طریق غضروف به جناغ متصل می شوند. برخی نقطه
اتصال ندارند و به آنها “دنده های شناور” گفته می شود .
)2 ساختار اسکلت آپاندیولار یا زائده
در مجموع ۴۶۲ استخوان در اسکلت زائده وجود دارد. شامل استخوان های تشکیل دهنده بازوها و پاها و همچنین استخوان هایی است
که آنها را به اسکلت محوری متصل می کند .
4
کمربند سینه ای : محل اتصال بازوها به اسکلت محوری است. از ترقوه و کتف )تیغه شانه( تشکیل شده است .
اسکلت بدن در اندام فوقانی
اسکلت بدن در اندام فوقانی در هر بازو شامل 30 استخوان است. به نام های زیر معروف است :
استخوان بازو : استخوان بلند در بازو است .
شعاع : یکی از دو استخوان بلند ساعد است که در قسمت انگشت شست یافت می شود .
اولنا : دومین استخوان بلند ساعد است. در سمت انگشت صورتی دیده می شود .
کارپال مچ دست : گروهی از هشت استخوان است. در ناحیه مچ دست یافت می شوند .
متاکارپالها : پنج استخوان هستند. در ناحیه وسط دست یافت می شوند .
فالانژها : ۴۱ استخوان هستند. انگشتان دست را تشکیل می دهند .
کمربند لگن : معمولا باسن نامیده می شود. محل اتصال پاها به اسکلت محوری است .
هر استخوان لگن از سه قسمت تشکیل شده است و به اسامی زیر معروف است:
· ایلیوم : قسمت بالای هر استخوان لگن است .
· ایسکیم : یک استخوان خمیده است. پایه هر استخوان لگن را تشکیل می دهد .
· پابیس : در قسمت جلویی استخوان ران قرار دارد .
اسکلت بدن در اندام تحتانی
اسکلت بدن در اندام تحتانی در هر پا از ۰۰ استخوان تشکیل شده است. به نام های زیر شناخته می شوند : استخوان ران : استخوان بزرگ ساق پا است . درشت نی استخوان : درشت نی، استخوان اصلی ساق پا است . فیبولا : دومین استخوان ساق پا است. در قسمت بیرونی ساق پا یافت می شود . پاتلا کشکک : کشکک زانو نیز نامیده می شود . تارسال : هفت استخوان مچ پا هستند . متاتارسال : پنج استخوان هستند. ناحیه وسط پا را تشکیل می دهند . فالانژها : ۴۱ استخوان است. شامل انگشتان پا هستند .
سایر اجزای اسکلت بدن انسان
سایر اجزای اسکلت بدن عبارتند از : غضروف
ماده صاف و انعطاف پذیر نوک استخوان های شما را در جایی که به هم می رسند، می پوشاند. استخوان ها را قادر می سازد بدون
اصطکاک )مالش به یکدیگر( حرکت کنند. وقتی غضروف از بین می رود، مانند آرتریت، می تواند دردناک باشد و باعث مشکلات حرکتی
شود . مفاصل
مفصل جایی است که دو یا چند استخوان در بدن به هم می رسند. سه نوع مختلف مفصل وجود دارد. انواع مفاصل عبارتند از :
6
مفاصل غیرقابل حرکت :به هیچ عنوان اجازه نمی دهند استخوان ها حرکت کنند. مانند مفاصل بین استخوان جمجمه . مفاصل تا حدی متحرک : این مفاصل اجازه حرکت محدود می دهند. مفاصل قفسه سینه شما مفاصل تا حدی متحرک هستند . مفاصل متحرک : دامنه وسیعی از حرکت را امکان پذیر می کنند. آرنج ، شانه و زانو مفاصل متحرک هستند . رباط :باندهایی از بافت همبند قوی به نام رباط، استخوان ها را در کنار هم نگه می دارند . تاندون : نوارهای بافتی هستند. انتهای ماهیچه را به استخوان متصل می کنند .
تامین خون اسکلت بدن انسان
استخوان و مغز تقریبا ۴۰ تا ۶۰ درصد برون ده قلب را تشکیل می دهند. رگهای خونی در استخوان تقریبا برای کلیه عملکردهای
اسکلتی، از جمله تحویل اکسیژن و مواد مغذی، هموستاز و ترمیم ضروری هستند. خونرسانی در استخوان های بلند از شریان مغذی و
شریان های پیراستئال، اپی فیزال و متافیزی حاصل می شود . هر شریان همچنین با فیبرهای عصبی همراه است که به حفره های مغز منشعب می شوند. شریان ها منبع اصلی خون و مواد مغذی برای
استخوان های بلند هستند که از طریق سوراخ مغذی وارد شده و سپس به شاخه های صعودی و نزولی تقسیم می شوند . انتهای استخوان های بلند توسط شریان های متافیزیال و اپی فیزال تأمین می شود که از شریان های مفصل مرتبط بوجود می آیند . اگر خون رسانی به استخوان مختل شود. می تواند منجر به مرگ بافت استخوانی )استئونکروز( شود. یک مثال رایج، شکستگی گردن
استخوان ران است که خونرسانی به سر استخوان ران را مختل کرده و باعث نکروز شدن بافت استخوان می شود. ساختار سر استخوان ران
فرو می ریزد و باعث ایجاد درد و اختلال در عملکرد می شود .
7
عملکرد اسکلت بدن انسان
وظیفه اصلی اسکلت بدن حمایت از کل بدن است. به عنوان مثال، ستون فقرات از سر و تنه پشتیبانی می کند. از طرف دیگر، پاها در
حالی که فرد ایستاده است، وزن بالاتنه را تحمل می کند . اسکلت بدن علاوه بر کمک به شکل کلی بدن، چندین عملکرد کلیدی دارد، از جمله : · حمایت و حرکت
· محافظت از اندام های داخلی
· هموستاز مواد معدنی
· تشکیل سلول های خونی
· ذخیره سازی تری گلیسیرید
حمایت و حرکت
استخوان ها محل اتصال رباط ها و تاندون ها هستند. یک چارچوب اسکلتی ایجاد می کنند. با هماهنگی اهرم ها، ماهیچه ها ، تاندون ها و
رباط ها حرکت ایجاد کند. استخوان ها به عنوان اهرم عمل می کنند، در حالی که ماهیچه ها نیروهای مسئول حرکت استخوان ها را
تولید می کنند . ماهیچه ها از طریق تاندون ها به استخوان متصل می شوند. این ارتباط به بدن اجازه می دهد تا به طرق مختلف حرکت کند . محافظت از اندام داخلی
جمجمه از مغز محافظت می کند. در حالی که قفسه سینه از قلب و ریه ها محافظت می کند . استخوانها مرزهای محافظتی را برای اندامهای نرم در نظر می گیرند: جمجمه در اطراف مغز، ستون مهره ای که طناب نخاعی را احاطه
کرده است، دنده ها حاوی قلب و ریه ها و لگن از اندام های دستگاه تناسلی محافظت می کند . تشکیل سلولهای خونی
سلولهای خونی از سلولهای بنیادی خون ساز موجود در مغز استخوان قرمز تشکیل می شوند. نوزادان تنها با مغز استخوان قرمز متولد می
شوند. به مرور زمان به دلیل کاهش اریتروپویتین، هورمونی که مسئول تحریک تولید گلبول های قرمز خون در مغز استخوان است، مغز
زرد جایگزین می شود. در بزرگسالی، مقدار مغز قرمز به نصف کاهش یافته است. این میزان در سنین بالاتر به حدود ۰۰ کاهش می یابد .
8
ذخیره مواد معدنی و مواد مغذی
استخوان ها می توانند مواد معدنی از جمله کلسیم و فسفر را که برای بسیاری از عملکردهای بدن مهم هستند ذخیره و آزاد کنند. علاوه
بر این ، بافت چربی که می تواند به عنوان انرژی مورد استفاده قرار گیرد، در قسمتی از مغز استخوان یافت می شود . استخوانها به عنوان مخازن اصلی مواد معدنی در بدن، تقریبا ۹۹ ٪ کلسیم بدن، ۰۸ ٪ فسفات و ۸۰ ٪ منیزیم آن را دارا می باشند. آنها در
حفظ هموستاز مواد معدنی در خون ضروری هستند و مواد معدنی ذخیره شده در استخوان در پاسخ به نیاز بدن آزاد می شود. سطح آن
توسط هورمون هایی مانند هورمون پاراتیروئید حفظ و تنظیم می شود . ذخیره سازی تری گلیسیرید
مغز استخوان زرد به عنوان یک ذخیره انرژی بالقوه برای بدن عمل می کند. این ماده عمدتا از سلولهای چربی تشکیل شده است. تری
گلیسیرید )نوعی لیپید که به طور طبیعی در خون وجود دارد( را ذخیره می کند .
شرایط تاثیرگذار بر اسکلت بدن انسان
بسیاری از شرایط بر استخوان، مفاصل و اسکلت بدن تاثیر میگذارد. برخی از آنها در نتیجه بیماری یا آسیب اتفاق می افتد. با افزایش سن
به دلیل سایش و پارگی ایجاد می شوند. شرایطی که ممکن است بر سیستم اسکلتی تاثیر بگذارد می تواند شامل موارد زیر باشد : شکستگی استخوان
از شکستگی به عنوان شکستگی استخوان یاد میشود. شکستگی ها به دلیل آسیب یا ضربه ای مانند تصادف رانندگی یا زمین خوردن رخ
می دهند. انواع مختلفی از شکستگی ها وجود دارد. اما به طور کلی بر اساس ماهیت و محل شکستگی طبقه بندی می شوند . بیماری متابولیک استخوان
بیماریهای متابولیک استخوان به گروهی از شرایط گفته می شود که بر استحکام یا یکپارچگی استخوان تاثیر می گذارد. به دلایلی مانند
کمبود ویتامین D ، از دست دادن توده استخوانی و استفاده از برخی داروها مانند استروئیدها یا شیمی درمانی است . آرتریت مفاصل
آرتریت، التهاب مفاصل است. این می تواند باعث درد و محدودیت حرکتی شود. چندین عامل می تواند باعث آرتریت شود، از جمله تجزیه
غضروف موجود در مفاصل، شرایط خود ایمنی یا عفونت . سرطان استخوان
سرطان می تواند در بافت های استخوان یا در سلول های تولید شده توسط استخوان ایجاد شود. سرطانی که در بافت اولیه استخوان ایجاد
می شود در واقع بسیار نادر است. سرطان سلولهای خونی تولید شده توسط استخوان، مانند میلوم یا لنفوم، شایع تر است .
انحنای ستون فقرات
انحنای ستون فقرات زمانی است که ستون فقرات به شکل معمول خود خم نمی شود. به طور معمول، ستون فقرات دچار انحناهای ملایم
به جلو و عقب میشود . سه نوع اصلی انحنای ستون فقرات وجود دارد : کیفوز : کیفوز باعث ایجاد گرد شدن در قسمت فوقانی کمر می شود . لوردوز: لوردوز باعث انحنای کمر به سمت داخل می شود . اسکولیوز: اسکولیوز باعث ایجاد یک منحنی به شکل S یا C در ستون فقرات می شود .
استئوسارکوم
سرطانی که در استخوان ها ایجاد می شود باعث تومورهایی شده که ممکن است استخوان ها را ضعیف کرده و سبب شکستگی شود .
9
پوکی استخوان
از دست دادن استخوان ناشی از عدم دریافت کافی کلسیم می تواند منجر به شکنندگی و شکنندگی استخوان ها شود. به پوکی استخوان
معروف است . رگ به رگ شدن و پارگی
سن، بیماری و ضربه می تواند باعث کشیدگی و پارگی بیش از حد بافت همبند شود .
ترکیب استخوان اسکلت بدن
ماتریس استخوان دارای سه جز اصلی است : · ماتریس آلی (استئوئید)
· نمک های معدنی
· ۶۸ درصد آب
ماتریس آلی (استئوئید)
ماتریس آلی )استئوئید( تقریبا از ۹۰ ٪ فیبرهای کلاژن نوع یک و ۴۰ ٪ پروتئین های دیگر مانند گلیکوپروتئین، استئوکلسین و
پروتئوگلیکان تشکیل شده است. چارچوب استخوان ها را تشکیل می دهد. از طریق رسوب کلسیم و سایر مواد معدنی در اطراف الیاف
سفت می شوند . عناصر معدنی
نمکهای معدنی ابتدا بین شکافهای لایه کلاژن رسوب می کنند و هنگامی که این فضاها پر می شوند. مواد معدنی در اطراف الیاف کلاژن
تجمع می یابند و باعث سفت شدن بافت می شوند. این فرآیند استخوان بندی نامیده می شود . سختی استخوان بستگی به نوع و مقدار مواد معدنی موجود در بدن برای استفاده دارد. هیدروکسی آپاتیت یکی از مواد معدنی اصلی
موجود در استخوان است . در حالی که استخوان ها برای تقویت آنها به مواد معدنی کافی احتیاج دارند. همچنین باید با حفظ انعطاف پذیری کافی برای تحمل
نیروهای روزانه اعمال شده بر روی آنها از شکستگی جلوگیری کنند . این انعطاف پذیری و استحکام کششی استخوان از فیبرهای کلاژن گرفته شده است. معدنی شدن بیش از حد الیاف یا اختلال در تولید
کلاژن می تواند شکنندگی استخوان ها را افزایش میدهد .
10
ساختار استخوان اسکلت بدن انسان
دو نوع بافت استخوانی وجود دارد: فشرده و اسفنجی.
این نامها نشان میدهد که این دو نوع از نظر تراکم یا اینکه چقدر بافت به هم چسبیده است متفاوت هستند.
سه نوع سلول وجود دارد که به هومئوستاز استخوان کمک میکنند. استئوبلاستها سلولهای استخوانساز هستند، استئوکلاستها
استخوان را جذب یا تجزیه میکنند و استئوسیتها سلولهای استخوانی بالغ هستند. تعادل بین استئوبلاستها و استئوکلاستها باعث
حفظ بافت استخوانی میشود .
11
استخوان فشرده
استخوان فشرده از استئونها یا سیستمهای هارسین فشرده تشکیل شده است. استئون از یک کانال مرکزی به نام کانال استخوانی
)هاورسین( تشکیل شده است که توسط حلقههای متحدالمرکز )لاملا( ماتریکس احاطه شده است. بین حلقههای ماتریکس، سلولهای
استخوانی )استئوسیتها( در فضاهایی به نام حفره )لاکونا( قرار دارند. کانالهای کوچک )کانالیکولی( از لاکوناها به کانال استئونی
)هاورسین( تابش میکنند تا گذرگاههایی را از طریق ماتریکس سخت فراهم کنند. در استخوان فشرده، سیستمهای هاورسین بهطور
محکم در کنار هم قرار میگیرند تا تودهای جامد را تشکیل دهند. کانالهای استخوانی حاوی رگهای خونی موازی با محور طولانی
استخوان هستند. این رگهای خونی از طریق کانالهای سوراخکننده، با عروق روی سطح استخوان به هم متصل میشوند . استخوان اسفنجی
اسفنجی « استخوان « (Cancellous) سبکتر و چگالی کمتری نسبت به استخوان فشرده دارد. استخوان اسفنجی متشکل از صفحات
)ترابکولا( و میلههای استخوانی در مجاورت حفرههای کوچک و نامنظم است که حاوی مغز استخوان قرمز است. کانالها به جای کانال
هاورسین مرکزی به حفرههای مجاور متصل میشوند تا خون خود را دریافت کنند. ممکن است به نظر برسد که ترابکولاها به طور تصادفی
چیده شدهاند، اما آنها طوری سازماندهی شدهاند که حداکثر استحکام را مشابه مهاربندیهایی که برای حمایت از ساختمان استفاده
میشود، ارائه دهند . ساب غضروفی « بافت « (Subchondral tissue) بافت صاف انتهای استخوانها که با نوع دیگری از بافت به نام غضروف پوشیده شده
است. غضروف بافت همبند تخصصی و شنی است که در بزرگسالان وجود دارد. همچنین بافتی است که بیشتر استخوانها در کودکان از
آن رشد میکنند. غشای خارجی سخت و نازک که استخوانها را میپوشاند، پریوستئوم نامیده میشود. در زیر پوسته بیرونی سخت
پریوستوم، تونلها و کانالهایی وجود دارد که خون و رگهای لنفاوی از آنها عبور میکنند تا مواد غذایی را برای استخوان حمل
کنند . ماهیچهها، رباطها و تاندونها ممکن است به پریوستوم بچسبند .
